Ότι θα ήθελες να ξέρεις για το blockchain, την τεχνολογία του επόμενου Internet, και ντρεπόσουν να το ρωτήσεις
Στα χρόνια του Μεσαίωνα, στην Γερμανία και στην Γαλλία κυρίως, για να θεωρηθεί κάποιος ικανός να φέρει τον τίτλο του “τεχνίτη του ξύλου” θα έπρεπε να ταξιδέψει για τουλάχιστον τρία χρόνια σε άλλους τόπους, μακριά από τον τόπο καταγωγής του, προσφέροντας με επιτυχία ως μαθητευόμενος τις υπηρεσίες του υπό την εποπτεία άλλων ξυλουργών. (παράδοση που διατηρείται μέχρι και σήμερα, και έχει επηρεάσει και τα ήθη αυτονόμησης των μετά-εφήβων από τις οικογένειες τους).
Για τον σκοπό αυτό, η συντεχνία των ξυλουργών του τόπου καταγωγής προμήθευε τον μαθητευόμενο με ένα βιβλιαράκι με αριθμημένες σελίδες με το όνομα του κλπ. Σε κάθε σελίδα γράφονταν το project που συμμετείχε, η αξιολόγηση της εργασίας του μαθητευόμενο από τον μάστορα, ο χρόνος απασχόλησης, το ύψος της αμοιβής και η υπογραφή του επόπτη/μάστορα του. Κανείς δεν μπορούσε να αναλάβει ως μαθητευόμενος νέα εργασία χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η προηγούμενη. Σκληρό σύστημα, με χιλιάδες θύματα αλλά ήταν τότε Μεσαίωνας βλέπεις… . Στο ίδιο βιβλίο ο ξυλουργός έπαιρνε μετά και τις βεβαιώσεις ολοκλήρωσης των δικών του δουλειών από τους πελάτες του. Όσο περισσότερες, τόσο μεγαλύτερη και η αμοιβή που ζητούσε λόγω αυτής της πιστοποιημένης αλυσίδας εγγραφών (blockchain), που όφειλε να έχει σε κοινή θέα στο εργαστήριο του σε αυτό το πρωτόγονο λογιστικό βιβλίο (ledger) πράξεων
Το κύρος του γινόταν έτσι μέρος του κύρους του συνόλου των σε ισχύ βιβλιαρίων πιστοποίησης.
Μετά την χρηματοοικονομική κρίση του 08 με το σκάσιμο της Τραπεζικής φούσκας Leman Brothers, μια ομάδα ψιλοαναρχικών αντισυμβατικών προγραμματιστών και τεχνοφρίκς αποφάσισε να ξαναχρησιμοποιήσει αυτή την ιδέα εισάγοντας την με την μορφή του blockchain. Σε αυτήν, το διαμοιραζόμενο κύρος γίνεται με ηλεκτρονικό τρόπο για να παράγονται μέσα συναλλαγών, με αρχικό τους στόχο να είναι ανθεκτικά σε τραπεζικές κρίσεις. Τα γνωστά κρυπτονομισματα, όπου το κύρος τους αλλά και η γνησιότητα τους, δεν απαιτεί κάποιον κεντρικό φορέα, όπως μια τράπεζα πχ, για να γίνονται αποδεκτά ως έγκυρα μέσα συναλλαγών.
Εναλλακτικά “νομίσματα” (νομικά θεωρούνται ως ανταλλάξιμα πάγια) διαμοιραζομένου κύρους των αποδεκτών τους πλέον ο ορισμός τους εντός της ΕΕ, μετά και την Κοινοτική Οδηγία 843/18 (αποτέλεσμα πολυετούς δικαστικής διαμάχης της Σουηδίας με την Κομισιόν, που έληξε υπερ. της πρώτης με απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου τον 9/17).
Και με αυτό τον στόχο, τα bitcoin, ethereum, riple κλπ που άρχισαν να αναπτύσσονται και να κυκλοφορούν (με διαφορετικό τρόπο παραγωγής το κάθε ένα) με επιτυχία, έγιναν οι “λαγοί” για να αναπτυχθεί και η τεχνολογία blockchain που ακούμε σήμερα (αν είσαι περίεργος/η για το τι κάνει ακριβώς αυτή, go to Παραπομπές/Βιβλιογραφία #1 Και ξαναελα να συνεχίσεις από εδώ και κάτω).
Αυτές οι τεχνολογίες έχουν στον πυρήνα τους δυο χαρακτηριστικά:
- Ένα καθολικά προσβάσιμο από όλους τους συμμετέχοντες σε ένα δίκτυο συναλλαγών «Δημόσιο Καθολικό» (General Ledger στην τεχνική γλώσσα των λογιστών). Σε αυτό καταγράφεται κάθε συναλλαγή και κίνηση. Θεωρείται μια ως έγκυρη και γνήσια όταν συμφωνουν (αυτόματα) τουλάχιστον το 51% όσων συμμετέχουν σε αυτό το σύστημα κατανεμειμένου κύρους συναλλαγών (decentralized network)
- H λιτουργία «έξυπνων συμβολαίων» (smart contracts)
Στις εφαρμογές αυτής της τεχνολογίας σήμερα περιλαμβάνονται
- πιστοποιήσεις εγγράφων,
- πτυχίων,
- συμβολαίων,
- ποιότητα προϊόντων,
- εκτέλεση ιατρικών συνταγών και πράξεων,
- εγγραφές σε μεταφερόμενους ηλεκτρονικούς ιατρικούς φακέλους,
- αποδεικτικά παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ,
- πιστοποιήσεις επιθεωρήσεων στην βιομηχανία,
- ναυλοσύμφωνα,
- αποδεικτικά γνησιότητας τέχνης,
- γνησιότητα ειδήσεων κλπ
Όλα αυτά εφαρμόζουν τα λεγόμενα ηλεκτρονικά smart contracts. Έξυπνα ηλεκτρονικά συμβόλαια που και αυτά προέκυψαν από την ανάπτυξη των κρυπτονομισματων ως μέρος της τεχνολογίας blockchain. Δεν ολοκληρώνεται ένα block μιας συναλλαγής αν δύο μέρη δεν συμφωνήσουν (αυτόματα ή όχι, αλλά πάντα ηλεκτρονικά) ότι ολοκληρώθηκε η συμφωνία και οι όροι της, χωρίς να εμπλέκεται κανένας τρίτος ως διαιτητής τους. Και μετά την ολοκλήρωση της συμφωνίας μεταφέρεται αυτόματα το συμφωνημένο ποσό ψηφιακών νομισμάτων από ένα ηλεκτρονικό πορτοφόλι στου αντισυμβαλλομένου, ή (σε περιπτώσεις συνθετών συναλλαγών πολλών εμπλεκομένων – όπως πχ στην διαμόρφωση μιας αλυσίδας ποιότητας ενός μπουκαλιού ελαιολάδου) , ο έλεγχος της εκτέλεσης των όρων της συμφωνίας των επόμενων στην αλυσίδα παραγωγής του προϊόντος.
Αν σας ρωτήσουν, αυτά να πείτε ότι είναι οι τεχνολογίες blockchain και όχι οι «λάγοι» τους, τα λεγόμενα «κρυπτονομίσματα» (το κρύπτο από το cryptography που χρησιμοποιείται για να προστατεύονται οι εγγραφές στα αντίστοιχα καθολικά λογιστικά στο ίντερνετ)
Αδιανόητα πράγματα να γίνουν έτσι εύκολα, χωρίς αυτές τις τεχνολογίες στον συμβατικό κόσμο χωρίς να εμπλακούν δεκάδες δικηγόροι, συμβολαιογράφο, τράπεζες, ασφαλιστές κλπ που φορτώνουν με σοβαρά διαχειριστικό κόστη, που μπορεί να φτάνουν και στο 20% του συνολικού κόστους παραγωγής ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας. .
Αδιανόητα όμως πράγματα να συμβούν αυτά στον συμβατικό κόσμο χωρίς την ανάγκη κάποιας κεντρικής αρχής/φορέα πιστοποίησης με κάποια ιεραρχία. Αλλά εκεί, ως γνωστόν, τρυπώνει όμως και η διαφθορά και γίνεται μετά του Κοσκωτά ή της Leman Brothers!
Από την προδιαγραφή και τους αλγόριθμους που ενσωματώνονται σήμερα μέσα σε αυτές τις τεχνολογίες blockchain γίνεται αδύνατη και η παραχάραξη, αφού το κάθε πιστοποιημένο έγγραφο ή κυκλοφορούν νόμισμα ανάμεσα σε ηλεκτρονικά πορτοφόλια πιστοποιεί όλα τα άλλα ομοειδή του ισότιμα! Η αποθέωση των ιδεών του Καστοριάδη (για όσους από εσάς προέρχονται από τον Κλάδο των Πολιτικών Επιστημών) δηλαδή μέσα στην νέα νομισματική πραγματικότητα και στον κόσμο της πληροφορικής της λεγόμενης 4ης βιομηχανικής επανάστασης!
Και γίνεται τώρα μια επανάσταση εκεί έξω. Με την ανάπτυξη εφαρμογών με τεχνολογίες blockchain (οι διεθνείς οίκοι εκτιμούν ότι η αγορά που αναπτύσσεται γύρω τους θα πλησιάσει το 300δισ$ μέχρι το 30), αφού αυτές οδηγούν σε συστήματα πολύ χαμηλότερου κόστους και μεγαλύτερης ασφαλείας. Χωρίς να υπολογίζουν την ώθηση που δίνει η Κίνα στην ανάπτυξη τέτοιων εφαρμογών (γι αυτό χρειάζεται το ψηφιακό γουαν που ήδη κυκλοφόρησε) με την δημιουργία “υποδομών blockchain” (αναλυτικά στην αναφορά #2). Ανάμεσα τους και το κινέζικο Internet διασύνδεσης ετερογενων συστηματων/εφαρμογών που χρησιμοποιούν blockchain, το πρώτο στον κόσμο. Και τώρα τρέχα φτασ’τους!
Προφανής πρώτη χρήση αυτών των τεχνολογιών, που αναπτύσσονται πάρα πολύ γρήγορα επί ανοιχτού κώδικα (οσο και να προσπαθεί για να τον κλειδώσει η Microsoft που επενδύει σημαντικά) και ότι αφορά στην δημιουργία και θέση σε κυκλοφορία νέων ψηφιακών νομισμάτων.
- Είτε δημιουργήματα (ως παράλληλα των συμβατικών) νομίσματα από ιεραρχικες δομές, όπως τα κράτη (πχ το Aber των ΗΑΕ/Σ. Αραβίας, το ψηφιακό νόμισμα της Εσθονίας, κλπ που αντικριζεται με δείκτες της πραγματικής οικονομίας), είτε φτιαγμένα από Κεντρικές Τράπεζες (ψηφιακό γουαν, ευρώ, καναδέζικο δολάριο, σουηδική κορώνα κλπ). Τα τελευταία θα τα ακούτε με το ακρωνύμιο CBDC (Central Bank Digital Coin)
- Είτε ομως και εναλλακτικών (κρυπτό)νομίσματων πολυεθνικών (όπως το Diem του Facebook, ένα που ετοιμάζει η Amazon κλπ).
- Αλλά και κάποια φτιαγμένα από συλλογικότητες (κυρίως της Κοινωνικής οικονομίας που έχει συμβατές αρχές με τις αρχές των τεχνολογιών blockchain!) ή δίκτυα παραγώγων ή μεμονωμένα άτομα. Kυκλοφορούν με επιτυχία καμία 300αρια τέτοια μέσα συναλλαγών, με ολοένα και μεγαλύτερη αξία, που πλέον αποτυπώνεται εν μέρει και στον σχετικό δείκτη της Wall Street. .
Κάποια αντικρισμένa με δείκτες της πραγματικής οικονομίας, κάποια άλλα όπως το bitcoin τελείως “σπεκουλαδορικο” πλέον, όπως σπεκουλαδορικος είναι και ο χρυσός σήμερα, που ως γνωστον δεν παίζει κανένα ρόλο στην παραγωγή νέου χρήματος από το 71. Το χρήμα που έχετε στην τσέπη σας έχει γεννηθεί από κάποιο δάνειο. Κρατικό ή ιδιωτικό, αδιάφορο.
Τα τελευταία, τα ιδιωτικά παραγόμενα, θεωρούνται νομικά ως άυλα ανταλλάξιμα πάγια (δηλαδή ως εναλλακτικά “νομίσματα”) για συναλλαγές. Στην ΕΕ τα παράλληλα και τα εναλλακτικά ψηφιακά νομίσματα διέπονται από τον κανονισμό της Κοινοτικής Οδηγίας 843/18.
Γίνεται ήδη μια σκληρή μάχη εκεί έξω ποιο θα επικρατήσει για να εξυπηρετεί τις blockchain στις εφαρμογές στην παραγωγή και το εμπόριο χωρίς διαμεσολαβητές. Από την μάχη του τι θα επικρατήσει τελικά στο παγκόσμιο εμπόριο καθορίζονται πολλά. Και τα όρια των ζωνών της νέας παγκοσμιοποιησης που ήδη μπήκαμε αλλά και σοβαρότατο θεματα που σχετίζονται με την ίδια την δημοκρατία και που έχουν να κάνουν με τον διαφανή έλεγχο των χρηστών στα δεδομένα που τους αφορούν, αυτά που συλλέγουν τώρα μετά μανίας είτε κάτι big data εταιρίες του διαδικτύου. Θα δούμε για λίγο πιο κάτω, στην επόμενη ενότητα, τι γίνεται και σε αυτό.
Προς το παρόν οι Τράπεζες, που θέλουν και στην επόμενη εποχή των ψηφιακών νομισμάτων να τα παράγουν όπως και σήμερα, ανεξέλεγκτα και από δάνεια, έχουν βρεθεί σε αδιέξοδο!!. Συνειδητοποιούν ότι και δεν μπορούν να παράγουν άπειρο αριθμό νομισμάτων για να πληθωρίζονται (οι αλγόριθμοι blockchain καταρρέουν) και ότι είναι αδύνατη η σημερινή αδιαφανής έκδοση τοξικών παραγώγων δανείων (κυκλοφορούν σήμερα σε όλο τον πλανήτη συνολικά 21 φορές το παγκόσμιο ΑΕΠ, έναντι 3 ΑΕΠ που είναι τα κάθε λογής δάνεια). Αλλά και ότι υποσκάπτουν με κάθε νόμισμα που εκδίδουν με blockchain, την ανάγκη ύπαρξης των ιδίων των Τραπεζών, αφού αυτό μπορεί να κινείται με ασφάλεια χωρίς την αναγκαστική διαμεσολαβηση τους!
Τι θα γίνει τελικά, ποιος θα κερδίσει?
Όπως σε όλες τις μάχες ξέρω ποιος θα χάσει σίγουρα, όχι ποιος θα κερδίσει. Όποιος δεν τις δίνει καν και όποιος πάει να τις δώσει για να πεθάνει, όπως εκείνος ο Έκτωρας.
Του Γιάννη Χατζηχρήστου